Xây trạm cân xe vốn ở đâu?

Theo Tổng cục ĐBVN, có thể bổ sung hạng mục “Xây dựng trạm cân xe” vào 1 số dự án BOT hiện đang thu phí hoàn vốn. Với giá trị bổ sung không lớn, phương án hoàn vốn của các trạm hiện hữu ít bị ảnh hưởng và thời gian thu thêm không dài nên khả thi đối với các nhà đầu tư, đồng thời, không ảnh hưởng nhiều đến chủ trương sắp xếp lại các trạm thu phí trên toàn quốc.

Mặt khác, hiện nay Bộ Tài chính đang dự thảo điều chỉnh Thông tư số 90/2004/TT-BTC ngày 7/9/2004, theo đó mức thu phí đường bộ sẽ có thay đổi và thuận lợi cho việc thu phí hoàn vốn, do đó việc bổ sung cho các hợp đồng BOT có tính khả thi cao. Bên cạnh đó, việc kết hợp với các nhà đầu tư để xây dựng trạm còn có ưu điểm phù hợp lợi ích các nhà đầu tư trong việc kiểm soát tải trọng xe. Đồng thời, có thể triển khai ngay sau khi đàm phán Hợp đồng. Hiện đã có 3 trạm trên QL5, 70, 51 đã được nhà đầu tư đề xuất xây dựng với kinh phí dự kiến khoảng 238 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, cũng có thể huy động vốn ODA. Theo hướng này, Tổng cục đã báo cáo Bộ GTVT đưa Hệ thống trạm cân xe vào danh mục các dự án kêu gọi ODA. Trong năm 2013, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) dự kiến có kế hoạch tài trợ cho Việt Nam “Dự án quản lý bảo trì đường bộ Việt Nam”. Do vậy, Tổng cục ĐBVN đã đề xuất trong nội dung dự án bao gồm hợp phần xây dựng trạm cân xe (5 - 6 trạm), tiến độ thực hiện dự kiến trong giai đoạn 2014 - 2020. Hiện phía ADB đang xem xét. Tuy nhiên, nếu được ADB chấp thuận, việc đàm phán, thương thảo hiệp định cũng như triển khai các thủ tục liên quan để xây dựng các trạm cân xe trong giai đoạn 2012 - 2015 khó khả thi, do đó nguồn vốn ODA chỉ dự kiến bố trí cho giai đoạn 2016 - 2020 và sau 2020 để đầu tư các trạm còn lại, chưa cấp bách ngoài nguồn vốn BOT và Quỹ bảo trì đường bộ.

Một nguồn vốn nữa có thể sử dụng để xây dựng các trạm cân xe là nguồn ngân sách Nhà nước. Theo Luật GTĐB năm 2008, trạm cân xe là 1 trong những công cụ của quản lý Nhà nước về tải trọng xe, nên việc xác định kinh phí đầu tư xây dựng từ ngân sách Nhà nước là rất cần thiết. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay việc bố trí vốn chủ yếu từ ngân sách Nhà nước không khả thi. Do đó chỉ đề xuất bố trí nguồn vốn này cho công tác chuẩn bị đầu tư, chi trả GPMB, tạo quỹ đất. Đồng thời, đầu tư cho các trạm cần triển khai ngay trong giai đoạn 2012 - 2015 nhưng khó thực hiện theo hình thức BOT (do không có dự án BOT khu vực lân cận hoặc không được NĐT quan tâm), trong khi các nguồn vốn từ Quỹ bảo trì và ODA chưa được bố trí. Các giai đoạn sau ngân sách Nhà nước chỉ bố trí để chuẩn bị đầu tư, GPMB, tạo quỹ đất.

Theo ông Nguyễn Xuân Cường - Phó tổng cục trưởng Tổng cục ĐBVN: “Tổng cục đã đề xuất với Bộ GTVT phương án về nguồn vốn và cơ chế huy động vốn đầu tư. Trong đó, khuyến khích các nhà đầu tư đang khai thác dự án BOT hiệu quả đầu tư nhiều trạm. Đối với nguồn từ Quỹ bảo trì đường bộ, trong giai đoạn 2015 - 2020, sẽ cân đối bố trí khoảng 767 tỷ đồng đầu tư xây dựng 6 Trạm cân xe tại các vị trí không thực hiện xây dựng được theo hình thức BOT...”.